Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) is een vorm van therapie die zich richt op de interpersoonlijke relaties en sociale functies van een individu om mentale gezondheidsproblemen te behandelen. IPT werkt op het principe dat persoonlijke relaties en mentale gezondheid sterk met elkaar verbonden zijn.
De voordelen van IPT omvatten verbeterde communicatievaardigheden, betere relaties, verminderde symptomen van depressie en angst, en een verhoogd begrip van hoe sociale interacties het mentale welzijn beïnvloeden. IPT helpt patiënten ook om effectiever om te gaan met problematische situaties en veranderingen in hun leven.
De meest gebruikte technieken binnen IPT zijn het identificeren van problematische interpersoonlijke gebeurtenissen, het ontwikkelen van strategieën om deze problemen aan te pakken, het verbeteren van communicatievaardigheden, en het werken aan de opbouw van een ondersteunend sociaal netwerk. Deze technieken zijn bedoeld om patiënten te helpen hun sociale interacties en relaties te verbeteren.
Hoewel IPT effectief kan zijn voor een breed scala aan psychiatrische stoornissen, is het vooral nuttig voor patiënten met depressie. Voor eetstoornissen kan IPT nuttig zijn, maar het succes hangt af van de specifieke behoeften en omstandigheden van de patiënt. IPT is een evidence-based interventie, zoals ondersteund door onderzoek van Markowitz en Weissman (2012), die aantoont dat IPT is geëvolueerd van klinisch uitkomstonderzoek naar een breed geaccepteerde behandeling voor verschillende psychiatrische stoornissen, met potentieel voor toekomstig onderzoek, organisatorische en opleidingsuitdagingen.
Wat is interpersoonlijke therapie in medische termen?
Interpersoonlijke therapie wordt gedefinieerd als een tijdgebonden, op diagnose gerichte interventie die zich richt op het verbeteren van de interpersoonlijke relaties en sociale steunnetwerken van patiënten.
Deze therapie past zich aan verschillende leeftijdsgroepen en psychiatrische stoornissen aan, zoals beschreven door Rajhans, P., Hans, G., Kumar, V., & Chadda, R. (2020). IPT focust op het aanpakken van problemen die bijdragen aan psychologische symptomen, gebaseerd op het principe dat psychische problemen ontstaan door verstoringen of moeilijkheden in betekenisvolle relaties.
Het doel is het verbeteren van communicatievaardigheden, het opbouwen van betere sociale steun en het actief aanpakken van veranderingen in relaties die bijdragen aan de psychische gezondheid van de patiënt.
IPT omvat typisch wekelijkse sessies waarin de therapeut helpt bij het identificeren van belangrijke interpersoonlijke kwesties, leert beter om te gaan met deze problemen, en ondersteunt bij het opbouwen van een effectiever steunnetwerk. Deze vorm van psychotherapie is effectief gebleken bij het behandelen van een reeks mentale gezondheidsproblemen, waaronder eetstoornissen, door zich te richten op en het oplossen van interpersoonlijke relatieproblemen.
Hoe werkt IPT?
IPT werkt door zich te richten op interpersoonlijke relaties en problemen die bijdragen aan psychologische symptomen. De therapie helpt cliënten bij het identificeren van significante gebieden in hun huidige relaties die verbetering behoeven, zoals communicatievaardigheden en het opbouwen van een positief sociaal steunsysteem.
De therapeut werkt samen met de cliënt om relevante interpersoonlijke kwesties te identificeren, te categoriseren en aan te pakken, vaak met betrekking tot rollenconflicten, rouw, relatieproblemen of sociale isolatie.
IPT begint typisch met het vaststellen van een verbinding tussen de huidige psychologische problemen en interpersoonlijke relaties. Vervolgens ontwikkelen cliënt en therapeut samen een plan om deze problemen constructief op te lossen, waarbij ze zich richten op het ontwikkelen van vaardigheden voor het aangaan van relaties en het effectief communiceren met anderen.
IPT-sessies vinden wekelijks plaats, waarbij de duur kan variëren afhankelijk van de individuele behoeften van de cliënt. De kerngedachte is dat door het verbeteren van interpersoonlijke relaties, IPT cliënten in staat stelt beter te functioneren en hun depressie te verminderen.
Wat zijn de voordelen van IPT?
De 10 belangrijkste voordelen van IPT zijn de onderstaande.
- Verbeterde communicatievaardigheden: IPT helpt bij het verbeteren van de manier waarop individuen communiceren, wat leidt tot betere interpersoonlijke relaties.
- Verminderde symptomen van mentale gezondheidsproblemen: IPT is effectief in het verminderen van de symptomen van depressie, angststoornissen, eetstoornissen zoals bulimia, bipolaire stoornissen en borderline persoonlijkheidsstoornissen.
- Verhoogde sociale ondersteuning: Door verbeterde communicatie en relaties, ervaren individuen meer sociale steun, wat essentieel is voor mentaal welzijn.
- Preventie van terugval: IPT heeft aangetoond effectief te zijn in het verminderen van de kans op terugval bij depressie en andere mentale gezondheidsaandoeningen.
- Ontwikkeling van probleemoplossende vaardigheden: IPT leert strategieën voor het oplossen van conflicten en het constructief aanpakken van problemen, wat leidt tot betere copingmechanismen.
- Compatibiliteit met andere therapieën: IPT werkt goed in combinatie met andere therapieën, zoals cognitieve gedragstherapie (CBT) en medicatie, voor een uitgebreidere behandeling.
- Verbeterde levenskwaliteit: Door de focus op het verbeteren van relaties en communicatie, evenals het verminderen van symptomen van mentale gezondheidsproblemen, verbetert IPT de algehele levenskwaliteit van individuen.
- Flexibiliteit in behandeling: IPT is aanpasbaar aan verschillende soorten mentale gezondheidscondities en kan worden aangepast aan de specifieke behoeften van het individu.
- Gestructureerd maar persoonlijk: IPT biedt een gestructureerd kader voor therapie, maar staat ook persoonlijke aanpassing toe om aan de unieke behoeften van het individu te voldoen.
- Verbeterde emotionele intelligentie: Door het werken aan interpersoonlijke relaties en communicatie, ontwikkelen individuen een betere emotionele intelligentie, wat bijdraagt aan succes in vele aspecten van het leven.
Zijn er ook nadelen in het gebruik van IPT voor eetstoornissen?
Er zijn enkele potentiële nadelen of beperkingen in het gebruik van interpersoonlijke psychotherapie voor het behandelen van eetstoornissen. Studies hebben aangetoond dat IPT, vergeleken met cognitieve gedragstherapie (CGT), in sommige gevallen kan leiden tot langzamere verbeteringen en een vertraagde symptomatische verlichting, vooral bij acute behandeling van eetstoornissen zoals boulimia nervosa en anorexia nervosa. Dit houdt in dat IPT mogelijk niet de beste keuze is voor patiënten die snel significante veranderingen in hun symptomen nodig hebben.
Bovendien is IPT als monotherapie onderzocht en heeft het in sommige studies lagere remissiecijfers en minder gunstige uitkomsten geproduceerd vergeleken met CBT of specialistische ondersteunende klinische managementbenaderingen. Dit suggereert dat IPT, hoewel effectief voor bepaalde patiënten, niet altijd de meest effectieve stand-alone behandeling is voor alle individuen met eetstoornissen.
Een ander belangrijk aspect om te overwegen is dat IPT zich primair richt op interpersoonlijke problemen en mogelijk niet direct de obsessieve symptomen of persoonlijkheidstrekken aanpakt die vaak geassocieerd worden met eetstoornissen. Dit kan betekenen dat bepaalde patiënten, vooral die met een hoge mate van psychopathologie of specifieke persoonlijkheidstrekken, minder goed reageren op IPT en mogelijk meer baat hebben bij alternatieve therapieën die deze aspecten directer aanpakken.
Het is ook belangrijk om te noteren dat het succes van IPT sterk afhankelijk kan zijn van de fase van de eetstoornis en de individuele behoeften van de patiënt. Hoewel IPT significante voordelen kan bieden, zoals verbeterde interpersoonlijke relaties en een verminderd risico op terugval op lange termijn, kan het voor sommige patiënten nodig zijn om IPT te combineren met andere behandelingsvormen om de beste resultaten te bereiken.
In het beslissingsproces voor de behandeling van eetstoornissen is het daarom cruciaal om de potentiële beperkingen van IPT te overwegen, evenals de specifieke behoeften en symptomen van de patiënt, om een geïnformeerde keuze te maken die de kans op herstel maximaliseert.
Wat zijn de meest gebruikte technieken in IPT?
De 10 meest gebruikte technieken in IPT zij nde volgende.
- Identificeren van problematische communicatiepatronen: Cliënten leren hun eigen communicatiestijlen te analyseren en hoe deze bijdragen aan interpersoonlijke problemen.
- Uitdrukken van emoties: Cliënten worden aangemoedigd om hun emoties openlijk te uiten en te verkennen, wat helpt bij het verbeteren van emotionele intelligentie en relaties.
- Analyseren van relaties: Door relaties en interactiepatronen uit het verleden en heden te analyseren, krijgen cliënten inzicht in hun interpersoonlijke problemen.
- Rollenspel: Het oefenen van nieuwe communicatievaardigheden en het omgaan met moeilijke situaties door middel van geacteerde scenario’s met de therapeut.
- Ontspanningstechnieken: Technieken zoals ademhalingsoefeningen en mindfulness worden gebruikt om stress te verminderen en het welzijn te verhogen.
- Besluitvorming: Cliënten verkennen verschillende opties, wegen de voor- en nadelen af en oefenen met het maken van keuzes die hun interpersoonlijke relaties ten goede komen.
- Omgaan met moeilijke situaties: Cliënten leren omgaan met stressvolle situaties en emotionele reacties door middel van geleide beeldvorming en het herbeleven van situaties in een veilige omgeving.
- Focus op het heden: Hoewel IPT aandacht besteedt aan het verleden om patronen te begrijpen, ligt de nadruk op het verbeteren van huidige relaties en communicatievaardigheden.
- Ontwikkelen van sociale vaardigheden: Het versterken van de vaardigheden die nodig zijn voor het opbouwen en onderhouden van gezonde relaties is een kernonderdeel van IPT.
- Bewustwording van lichaamssignalen: Cliënten leren aandacht te besteden aan fysieke sensaties die verbonden zijn met hun emoties en interpersoonlijke interacties.
Deze technieken zijn gericht op het verhogen van inzicht, verbeteren van communicatievaardigheden, en het aanpakken van specifieke interpersoonlijke problemen, met als doel het welzijn van de cliënt te verbeteren.
Is IPT een goede psychotherapie voor anorexia?
Onderzoek toont aan dat IPT een beperktere effectiviteit heeft voor het behandelen van anorexia nervosa vergeleken met andere eetstoornissen zoals boulimia nervosa en eetbuistoornis. IPT richt zich op het verbeteren van interpersoonlijke relaties en het verminderen van sociale isolatie, wat minder direct aansluit bij de kernproblemen van anorexia nervosa. Deze stoornis kenmerkt zich door een intense angst om aan te komen en een vertekend lichaamsbeeld, aspecten die vaak dieper geworteld zijn in individuele cognitieve processen.
In vergelijking, cognitieve gedragstherapie (CGT) en ondersteunende klinische managementbenaderingen hebben in gerandomiseerde gecontroleerde proeven betere resultaten getoond voor anorexia nervosa. Deze methoden richten zich meer op het aanpakken van de gedachten en gedragingen die direct gerelateerd zijn aan eten, gewicht en lichaamsbeeld.
Een mogelijke reden voor de beperkte effectiviteit van IPT bij anorexia is de hoge mate van obsessieve persoonlijkheidstrekken en een lage reactiviteit op interpersoonlijke gebeurtenissen bij patiënten met anorexia. Deze kenmerken maken hen mogelijk minder responsief op de interpersoonlijke focus van IPT.
Studies hebben aangetoond dat IPT initieel effectief kan zijn in het behandelen van de symptomen van anorexia, maar dat de langetermijneffectiviteit, vooral als monotherapie, beperkt is. De grootte van de steekproeven in deze studies is vaak klein, en er is meer onderzoek nodig om deze bevindingen volledig te bevestigen.
Sommige onderzoekers suggereren dat IPT potentieel voordelig kan zijn in combinatie met andere behandelingsbenaderingen. Het combineren van IPT met CGT of medicamenteuze behandeling kan een meer holistische aanpak bieden die zowel de interpersoonlijke als de cognitieve aspecten van anorexia nervosa adresseert.
Zijn er eetstoornissen waar IPT beter voor werkt?
IPT werkt het beste voor eetstoornissen zoals boulimia nervosa en binge-eating disorder (eetbuienstoornis).
Volgens onderzoek van Cuijpers, P., Donker, T., Weissman, M., Ravitz, P., & Cristea, I. (2016) in “The American Journal of Psychiatry”, is IPT effectief in het behandelen van acute depressie, het voorkomen van nieuwe depressieve stoornissen en het voorkomen van terugval. Dit suggereert dat IPT ook potentieel effectief kan zijn voor eetstoornissen en angststoornissen.
IPT heeft aangetoond vergelijkbaar te zijn met cognitieve gedragstherapie in termen van het verminderen van symptomen bij patiënten met boulimia nervosa en binge-eating disorder. Patiënten die IPT ondergaan, neigen naar een langdurige remissie, waarbij een groep stabiele abstinentie heeft aangetoond die gehandhaafd en verbeterd werd over tijd. Dit leidt tot een significante reductie van eetstoornissymptomen en helpt patiënten naar herstel te leiden.
Is IPT een evidence based interventie?
Ja, interpersoonlijke psychotherapie wordt beschouwd als een evidence-based interventie en behandeling. Volgens Markowitz, J., & Weissman, M. (2004) in hun onderzoek “Interpersonal psychotherapy: principles and applications” gepubliceerd in World Psychiatry, is IPT een tijdgebonden, empirisch gevalideerde behandeling voor stemmings- en niet-stemmingsstoornissen.
Het kent een toenemend succes in de klinische praktijk in verschillende landen. Rigoureuze studies en systematisch onderzoek ondersteunen de effectiviteit van IPT. Het is geëvalueerd in gecontroleerde klinische proeven met specifieke focusgroepen, waaronder volwassenen met depressie en adolescenten met eetstoornissen. De resultaten tonen aan dat IPT effectief is in het verminderen van symptomen en het verbeteren van de mentale gezondheid.
Reputabele organisaties, zoals het National Institute for Health and Care Excellence (NICE), bevelen IPT aan als een geprefereerde interventie voor het behandelen van depressie, inclusief tijdens de perinatale periode. Dit onderstreept de erkenning van IPT als een evidence-based praktijk.
Is IPT een zelfstandige behandeling of beter in combinatie met andere psychotherapieën?
IPT kan als een zelfstandige behandeling voor diverse mentale gezondheidsproblemen dienen. Volgens het onderzoek van Cuijpers et al. (2011) in “The American Journal of Psychiatry”, behandelt IPT depressie effectief, zowel als een onafhankelijke behandeling als in combinatie met farmacotherapie. Dit ondersteunt het gebruik van IPT als een aanbevolen behandeling in behandelrichtlijnen.
IPT is bijzonder effectief gebleken als monotherapie, met blijvende verbeteringen in het functioneren en welzijn van patiënten. Daarnaast kan IPT in combinatie met medicijnen en andere ondersteunende psychotherapeutische modaliteiten worden geleverd, afhankelijk van de specifieke behoeften en omstandigheden van de patiënt. Het bewijs wijst duidelijk op de veelzijdigheid en effectiviteit van IPT, zowel alleen als in combinatie met andere behandelingen.
Hoe verhoudt Interpersoonlijk psychotherapie zich tot cognitieve gedragstherapie?
Cognitieve gedragstherapie is een vorm van psychotherapie die zich richt op het identificeren en herstructureren van negatieve gedachtepatronen die psychologische problemen veroorzaken. Het combineert cognitieve therapie, die de manier waarop iemand denkt onderzoekt, met gedragstherapie, die zich richt op gedragsveranderingen.
Interpersoonlijke therapie verschilt van CGT in focus en aanpak. IPT concentreert zich op de interpersoonlijke relaties en sociale context van de patiënt, met de overtuiging dat psychologische symptomen vaak geworteld zijn in problemen met persoonlijke relaties. IPT wordt gebruikt om een breed scala aan psychische problemen te behandelen, maar is vooral effectief gebleken bij depressie.
Studies hebben aangetoond dat IPT en CGT vergelijkbaar effectief zijn in de behandeling van depressie en bepaalde eetstoornissen zoals boulimia nervosa. Echter, bij de behandeling van eetstoornissen zoals anorexia nervosa en binge eating, hebben sommige onderzoeken voorgesteld dat IPT snellere verbeteringen kan produceren in de acute fase, maar CBT kan op de lange termijn effectiever zijn in het handhaven van remissie en het verminderen van terugval.
