Behandelingsdoelen zijn specifieke, meetbare, haalbare, relevante en tijdgebonden doelstellingen die een individu stelt om een bepaalde gezondheidstoestand of ziekte aan te pakken. Ze vormen de basis van elke therapeutische strategie, gericht op het verbeteren van welzijn en functioneren.
Bij het behandelen van eetstoornissen zijn doelen cruciaal omdat ze richting geven aan het herstelproces. Ze helpen individuen hun gedrag te veranderen, copingstrategieën te ontwikkelen en een gezondere relatie met eten en hun lichaam op te bouwen. Doelen bieden hoop en motivatie, essentieel voor het overwinnen van de stoornis.
Om doelen haalbaar te maken, is het belangrijk ze klein, specifiek en persoonlijk relevant te maken. Begin met kleine stappen die successen op korte termijn opleveren en bouw geleidelijk op naar grotere doelen. Ondersteuning van een multidisciplinair team versterkt de kans op succes.
Volgens Irving & Cannon (2000) in “Starving for Hope: Goals, Agency, and Pathways in the Development and Treatment of Eating Disorders”, zijn eetstoornissen beïnvloed door doelen, zelfgestuurde vastberadenheid en het vermogen om manieren te plannen om deze doelen te bereiken. Dit kan verbeterd worden door cognitieve-gedragstherapie en feministische therapie, wat aantoont hoe cruciaal een doelgerichte benadering is in de behandeling van eetstoornissen.
Wat is het belang van behandelingsdoelen bij een eetstoornis?
Effectieve doelen stellen is uiterst belangrijk bij de behandeling van eetstoornissen. Het biedt duidelijkheid en richting voor individuen die lijden aan deze complexe aandoeningen. Doelen geven een gevoel van doel en motivatie, essentieel voor herstel. Ze helpen bij het transformeren van vage intenties in concrete actieplannen, waardoor het makkelijker wordt om uitdagende gedragingen te veranderen.
Specifieke, haalbare doelen bevorderen verantwoordelijkheid en houden individuen verantwoordelijk voor hun toezeggingen en beslissingen. Dit proces van het stellen en bereiken van doelen bouwt vertrouwen op en versterkt het gevoel van prestatie, wat cruciaal is voor het overwinnen van de uitdagingen die eetstoornissen met zich meebrengen.
Het instellen van individuele behandelingsdoelen is van cruciaal belang, zoals benadrukt door Steinberg, D., Perry, T., Freestone, D., Hellner, M., Baker, J., & Bohon, C. (2022) in hun onderzoek gepubliceerd in The International Journal of Eating Disorders. Hun bevindingen wijzen op het belang van een geïndividualiseerde benadering bij het schatten van het verwachte lichaamsgewicht voor de behandeling van eetstoornissen. Deze aanpak leidt tot significant hogere gewichten in vergelijking met het gebruik van mediane BMI-waarden, wat de kansen op herstel potentieel verbetert.
Het stellen van doelen helpt ook bij het behouden van structuur en het bieden van een hulpmiddel bij het zoeken naar verbetering. Het maakt het proces van herstel minder ontmoedigend door het opbreken in specifieke stappen en het bieden van een middel voor het bijhouden van vooruitgang. Het monitoren van meetbare verbeteringen en het zien van incrementele successen versterkt het gevoel van vervulling.
Bovendien dienen doelen als een preventiemiddel tegen terugval door het bieden van inspiratie en richting tijdens uitdagende tijden. Ze helpen individuen om hun gedrag te beheren en houden hen verantwoordelijk voor hun toezeggingen, wat essentieel is voor langetermijnherstel. Het ontbreken van duidelijk gedefinieerde doelen kan leiden tot een gebrek aan vooruitgang en kan het herstelproces belemmeren.
Hoe maak je behandeldoelen haalbaar?
Haalbare doelen stellen is cruciaal dus zorg ervoor dat doelen realistisch zijn en vermijd te ambitieuze doelen die aanvankelijk frustratie en demotivatie kunnen veroorzaken. Doelen moeten persoonlijk relevant zijn, afgestemd op individuele waarden en diepere motivaties, om betekenisvol te zijn.
Door de nadruk te leggen op op maat gemaakte, persoonlijke doelen en deze in beheersbare uitkomsten te breken, worden doelen haalbaar en motiverend.
Maak doelen specifiek en meetbaar
Begin met kleine, duidelijke doelen zoals “drie hoofdmaaltijden per dag eten” of “elke week 2000 calorieën meer consumeren”. Deze aanpak biedt een heldere beschrijving van het gewenste gedrag en maakt het mogelijk om vooruitgang te meten. In plaats van vage doelen zoals “beter eten”, specificeer je wat “beter” inhoudt door het aantal maaltijden, snacks en calorieën duidelijk te benoemen.
Het instellen van meetbare doelen stelt je in staat om je voortgang te volgen, bijvoorbeeld door het bijhouden van een eetdagboek of het markeren van behaalde doelen op een kalender. Dit versterkt het vertrouwen en de motivatie door zichtbare vooruitgang. Het toevoegen van nieuwe doelen of het aanpassen van bestaande is eenvoudiger wanneer je duidelijk kunt zien wat werkt.
Het is ook effectief om gedragingen aan te pakken die het herstel kunnen vertragen, zoals het uitstellen van maaltijden of het aangaan van compenserende rituelen. Door specifieke acties te benoemen, zoals “elke dag minstens 30 minuten na een maaltijd wachten voordat ik compenserende gedragingen overweeg”, wordt het gemakkelijker om deze uitdagingen te overwinnen.
Het bijwonen van therapiesessies kan ook als een meetbaar doel worden gesteld, bijvoorbeeld “twee keer per week een therapiesessie bijwonen”. Dit helpt bij het bouwen aan een ondersteuningsnetwerk en biedt extra middelen voor herstel.
Tot slot, het integreren van mindfulness-praktijken, zoals “dagelijks 10 minuten mindfulness-oefeningen doen”, kan helpen bij het omgaan met angst rondom maaltijden. Door specifieke, meetbare doelen te stellen, wordt het herstelproces van een eetstoornis overzichtelijker en effectiever.
Zorg voor realistische en haalbaare doelen
Om te zorgen dat doelen realistisch en haalbaar zijn, is het essentieel om bij herstel van eetstoornissen te starten met het definiëren van duidelijke, concrete doelen. Het opsplitsen van een groot, overkoepelend doel in kleinere, beheersbare stappen helpt om het proces minder overweldigend te maken.
Door te focussen op incrementele vooruitgang, bouw je vertrouwen en motivatie op. Het is belangrijk dat doelen afgestemd zijn op de unieke situatie en behoeften van het individu, om te voorkomen dat ze te ambitieus of onrealistisch worden.
Een flexibele aanpak, waarbij doelen aangepast kunnen worden op basis van voortgang, is cruciaal. Door een nadruk te leggen op het nemen van stappen die in lijn zijn met de huidige mogelijkheden en middelen, en door eerlijk te zijn over wat haalbaar is, wordt de kans op succes vergroot.
Stel een tijdlijn op voor tijdgebonden doelen
Het instellen van een duidelijke tijdlijn is een belangrijk aspect van het tijdgebonden en effectief maken van doelen voor herstel van eetstoornissen. Het definiëren van specifieke doelen met een deadline bevordert de verantwoordelijkheid en helpt bij het bijhouden van de voortgang. Bij eetstoornisherstel is het essentieel om realistische, geleidelijke doelen te stellen om frustratie en demotivatie te vermijden. Te ambitieuze deadlines kunnen contraproductief werken.
Het belang van een duidelijke tijdlijn kan niet genoeg benadrukt worden. Het biedt structuur en maakt het makkelijker om voortgang te meten, terwijl het ook ruimte biedt voor aanpassingen. Dit benadrukt de noodzaak van een evenwicht tussen vastberadenheid en flexibiliteit in het herstelproces van eetstoornissen.
Focus op procesdoelen in plaats van uitkomstdoelen
Procesdoelen zijn gericht op de uitvoering van specifieke acties of gedragspatronen die nodig zijn om een bepaald resultaat te bereiken. Uitkomstdoelen daarentegen focussen op het eindresultaat of de eindbestemming van deze acties. Bij herstel van een eetstoornis is het belangrijk om je te richten op procesdoelen omdat deze meer controleerbaar en meetbaar zijn, wat kan helpen om stress en negatieve gevoelens te verminderen.
Concentreer je op het veranderen van gedrag in plaats van alleen op het eindresultaat. Bijvoorbeeld, in plaats van je enkel te richten op gewichtsverlies of-toename, focus op het ontwikkelen van gezonde eetpatronen en het verminderen van compenserend gedrag.
Door je te concentreren op procesdoelen, bouw je geleidelijk aan veranderingen op die leiden tot duurzaam herstel, terwijl je je minder overweldigd voelt en meer in controle over je herstelproces.
Maak doelen relevant voor jouw waarden en motivatie
Om doelen relevant te maken voor je waarden en motivatie, is het essentieel om ze te verbinden met wat je echt belangrijk vindt, vooral bij herstel van een eetstoornis. Begin met te overwegen welke waarden en motivaties je hebt. Vraag jezelf af wat je op een dieper niveau drijft. Is het verbeteren van je gezondheid, het versterken van relaties met familie, of misschien het zijn van een rolmodel voor jongere broers of zussen?
Stel specifieke doelen die aansluiten bij deze persoonlijke waarden. Als gezonde relaties belangrijk zijn, kan een doel zijn om wekelijks een betekenisvolle lunch met een vriend te plannen. Dit maakt het makkelijker om eetpatronen te veranderen omdat het doel direct verband houdt met een hogere waarde.
Het is ook belangrijk om na te denken over hoe deze doelen je herstel ondersteunen. Kies voor doelen die gezonde eetgewoonten bevorderen en disfunctionele gedragingen aanpakken. Bijvoorbeeld, als angst tijdens de maaltijd een probleem is, kan een doel zijn om dagelijks vijf minuten mindfulness te beoefenen voor het eten.
Verbind je doelen met acties die reflecteren op je waarden en motivaties. Dit maakt het makkelijker om toegewijd te blijven, zelfs als het moeilijk wordt. Het stellen van doelen die niet overeenkomen met wat je werkelijk waardeert, kan leiden tot verlies van motivatie en betrokkenheid.
Start met slechts 1 tot 3 kern doelen
Beginnen met slechts 1 tot 3 kern doelen helpt focus te behouden, vooral bij herstel van eetstoornissen. Volgens Miller, P. (1996) in “Redefining success in eating disorders. Addictive behaviors”, moet succes bij de behandeling van obesitas en eetstoornissen gericht zijn op vooruitgang, niet perfectie. Het benadrukt de behandeling van chronische aandoeningen en het afstemmen van behandelmodules op de behoeften van de patiënt.
Bij herstel van eetstoornissen is het cruciaal om een klein aantal specifieke doelen te kiezen die direct verband houden met de huidige fase van herstel. Dit voorkomt concurrentie tussen doelen die kan leiden tot angst en het uitstellen van herstel.
Het zorgvuldig opbouwen van vertrouwen en motivatie door kleine, maar significante veranderingen te maken, legt een solide basis voor herstel.
Door te focussen op vooruitgang en het stellen van prioriteiten, wordt de kans op succes in het herstel van eetstoornissen vergroot. Het reflecteren op en vieren van elke stap vooruit, hoe klein ook, is essentieel voor een duurzaam herstel.
Betrek je eetstoornis kliniek behandelteam bij het stellen van doelen
Het is het beste om je behandelteam van de eetstoorniskliniek te betrekken bij het stellen van doelen. Dit team, bestaande uit therapeuten, diëtisten en andere zorgverleners, biedt gespecialiseerde ondersteuning en begeleiding. Hun expertise zorgt ervoor dat doelen niet alleen specifiek en haalbaar zijn, maar ook direct aansluiten bij je unieke herstelproces. Het betrekken van het team maakt een multidisciplinaire aanpak mogelijk, waarbij elk aspect van de eetstoornis wordt aangepakt.
Door samen te werken, kunnen jij en je team triggers en uitdagingen identificeren die je eetstoornisgedrag aanwakkeren. Dit helpt bij het opstellen van doelen die deze kerngedachten en-patronen uitdagen en onderbreken, waardoor het risico op over- of onderschatting van je capaciteiten wordt verminderd. Het team helpt bij het vaststellen van realistische, meetbare en tijdgebonden doelen, afgestemd op je huidige fase van herstel. Dit zorgt voor een consistent en effectief hersteltraject.
Een holistische benadering, waarbij emotionele ervaringen en onderliggende problemen worden aangepakt, is cruciaal. Het team kan een op maat gemaakt plan opstellen dat niet alleen gericht is op eetgedrag, maar ook op het aanpakken van emotionele triggers en het ontwikkelen van gezonde copingmechanismen.
Hoe helpen doelen bij de eetstoornis behandeling?
Doelen helpen de behandeling door structuur en duidelijkheid te bieden in het herstelproces van eetstoornissen. Ze maken het makkelijker om complexe veranderingen in behapbare stappen te breken, wat essentieel is in het transformeren van disfunctioneel gedrag naar gezonde gewoonten.
Dit is vooral belangrijk omdat het behandelproces voor eetstoornissen vaak lang en uitdagend is. Doelen dienen ook als een middel om verantwoordelijkheid te nemen voor eigen acties en beslissingen, en helpen bij het handhaven van de toewijding aan herstel. Ze bieden een kader voor het maken van concrete plannen en acties die direct bijdragen aan herstel, waardoor de kans op terugval vermindert.
Door doelen te stellen, kunnen individuen hun visie op een gezond leven concretiseren en zich geïnspireerd voelen om de nodige veranderingen in hun leven door te voeren.
Kunnen doelen terugval voorkomen?
Ja, doelen kunnen helpen terugval te voorkomen. Ze bieden structuur en duidelijkheid, wat essentieel is om disfunctionele eetpatronen te doorbreken. Het stellen van specifieke, meetbare doelen maakt het makkelijker om vooruitgang te boeken en terugval te voorkomen.
Deze doelen moeten relevant en haalbaar zijn, zodat ze een gevoel van richting geven zonder overweldigend te zijn. Ze helpen bij het onderbreken van negatieve gedachtepatronen en bieden een alternatief voor terugvallen in oude eetgewoonten. Het signaleren van vroege tekenen van mogelijke terugval wordt makkelijker, waardoor preventieve maatregelen sneller genomen kunnen worden.
Doelen stellen in de context van eetstoornisherstel is dus niet alleen belangrijk voor het bieden van structuur en verantwoordelijkheid, maar ook voor het verbeteren van zelfinzicht en het ontwikkelen van een duurzame, gezonde relatie met eten en het eigen lichaam.
