De grens tussen een eetstoornis en een patroon van verstoord eten kan erg onduidelijk zijn. Alle mensen met een eetstoornis beginnen met een eetstoornis, maar niet iedereen met een eetstoornis zal een eetstoornis ontwikkelen. Ken je het gezegde dat alle duimen vingers zijn, maar niet alle vingers duimen zijn? Hetzelfde principe is hier van toepassing.
De lijn overschrijden
Sommige mensen drinken als ze het moeilijk hebben. Dat kan hun leven behoorlijk overhoop halen, ondanks dat het eigenlijk geen alcoholisten zijn. Na verloop van tijd slagen ze erin om zichzelf uit de cyclus te trekken waarin ze terecht zijn gekomen en terug te keren naar een relatief gezond leven. Hopelijk maken ze gezondere keuzes als ze de volgende keer met moeilijke situaties te maken krijgen.
Er zijn veel mensen die zo zijn met eetgewoonten of met gedachten over gewichtsbeheersing. Misschien worstelen ze met “eten op hun gevoel” of ervaren ze een periode waarin ze willen overtrainen. Misschien willen ze hun calorie-inname beperken of ervoor zorgen dat ze alleen voedsel eten dat ze als “gezond” beschouwen.
Na een tijdje zullen ze echter in staat zijn om verder te gaan met overeten, boulimie, anorexie, orthorexie of andere vormen van ongezond gedrag. Net zoals veel van de mensen die ongezond drinken als copingstrategie, dat zullen kunnen. Maar er zijn er ook die dat niet zullen doen; zij die in een neerwaartse spiraal terecht zullen blijven komen.
En dat is wanneer probleemdrinken een drinkprobleem wordt. Of wanneer ongemotiveerd eten verandert in een eetstoornis. Het is een glibberig pad en veel van het onderscheid komt neer op hoe intens de problemen zijn. Zoals eetstoornis-overlever en therapeute Temimah Zucker zegt, als iemand aan de stoornis lijdt, zal hij of zij zich bezighouden met meerdere onaangepaste gedragingen.
Zucker legt uit dat de mate van obsessie met eten en gewicht, samen met een slecht lichaamsbeeld, groter is bij een eetstoornis. Belangrijk is dat de impact op iemands functionaliteit en levenskwaliteit minder is bij eetstoornissen. Als iemand zijn plannen voor een etentje afzegt omdat hij moet sporten of omdat een restaurant geen eten serveert dat hij veilig vindt, dan heeft hij waarschijnlijk de grens overschreden van verstoord eten naar een eetstoornis.
Hulp zoeken voor eetstoornissen
Waar iemand ook valt op het spectrum van onregelmatig eten, het gedrag is problematisch. Laten we duidelijk zijn: onregelmatig eten is op geen enkele manier gezond gedrag. Als je het gebruikt om met het leven om te gaan, dan is dat disfunctioneel. Om terug te komen op ons voorbeeld van drinken: als je ziet dat een vriend(in) regelmatig overmatig alcohol drinkt – te veel drinkt – dan weet je dat dat reden is voor bezorgdheid. Als de vriend geen hulp zoekt, zal het probleem waarschijnlijk verergeren.
Of ze nou wel of geen alcoholist zijn, als ze drank gebruiken om te ontsnappen van lastige emoties en situaties, gaan ze niet op een gezonde manier met het leven om. Hoe eerder je ze in dit proces met hun problemen kunt helpen en ondersteunen, des te beter de prognose. Hetzelfde geldt voor problemen met eten.
Als je je zorgen maakt over jezelf of over iemand om wie je geeft, is dat reden genoeg om een professional te raadplegen. Je hoeft niet zelf de diagnose van een eetstoornis te stellen; het is jouw taak om hulp te vragen en bereid te zijn om te luisteren naar het advies dat je krijgt. Dan kun jij, of je dierbare, de juiste behandeling krijgen.
Wanneer om hulp vragen
Dit kan zo eenvoudig zijn als leren omgaan met de angst van alledag, zodat je geen verstoord eetgedrag gaat vertonen, maar het kan ook zijn dat je een langduriger en intensiever plan nodig hebt. Ieders situatie – en oplossing – is anders. Als je nog steeds niet zeker weet wanneer je hulp moet vragen, dan kan deze lijst met veelvoorkomende tekenen van verstoord eetgedrag en de bijbehorende denkprocessen je helpen:
-
- Voortdurend verschillende diëten uitproberen, met het uitdrukkelijke doel om af te vallen.
- Obsessief bezig zijn met eten, gewicht of lichaamsbeeld.
- Vasten of maaltijden overslaan.
- Verminder de hoeveelheid die bij elke maaltijd wordt gegeten.
- Te veel bewegen, door te veel tegelijk te doen of door te vaak te bewegen.
- Proberen te compenseren voor ingenomen voedsel door laxeermiddelen te nemen, over te geven of de verkeerde doses van medicijnen te nemen die het gewicht of de lichaamsvorm kunnen veranderen.
- Midden in de nacht of na het avondeten grote hoeveelheden eten.
- Eten of je je nu gelukkig of verdrietig voelt.
- Onvermogen om je gevoelens te identificeren.
- Een gevoel van controle hebben voor, tijdens of na het eten.
- Je schuldig voelen na het eten, over het voedsel dat je hebt gegeten en het effect dat het zal hebben op je lichaamsgewicht.
- Houd hoop
Waar iemand ook valt in het eetspectrum, wanneer eenmaal wordt toegegeven dat er sprake is van een probleem en dat hulp noodzakelijk is, kan de genezing beginnen. Zoals klinisch psycholoog dr. Carrie Gottlieb zegt, kan de obsessie met gewicht en omvang in de moderne cultuur verworden tot een eetstoornis. Maar wanneer mensen zichzelf beter beginnen te begrijpen, kunnen ze beginnen hiervan te herstellen.
